Ta strona używa plików cookie w celu usprawnienia i ułatwienia dostępu do serwisu oraz prowadzenia danych statystycznych.
Dalsze korzystanie z tej witryny oznacza akceptację tego stanu rzeczy.

Polityka Prywatności    Polityka Cookies AKCEPTUJĘ

Start > Pasje > Działania animacyjne > Fermata Godula

Fermata Godula
desideratum

drukarnia fermata

dla dobra naszego stąd ale i stamtąd
aby coraz głośniej i dumniej niosła się w kosmos
wieść o pięknej pracy i magicznej śmierci
karola goduli króla cynku diabła z rudy
śląskiego fausta i ślaskiego kopciuszka -
jego przybranej córki i wszystkich jego sukcesorów
do których każdy ma możliwość się zaliczyć
do których my się zaliczamy
pod warunkiem świadomości światła pod powiekami
które jest otwarte na cały świat
ale nade wszystko wie że źródło
prowadzi ze starożytnej góry ślęży
przez książęce grody
krainy która przez stulecia
stąpa w poprzek języków i państw
będąc zarazem ich skarbem i dumą
będąc kotwicą trzymającą nas
wśród szalonych nawałnic
którzy przybyliśmy z historii
albo tylko zza rzeki
pochylonych w znoju
i co tu dużo gadać
w solidnej robocie
bo inaczej nie można
bo po pierwsze śląsk
i już na zawsze

Aktualności:

Plan imprez MBP na listopad 2024 r.



Tango na Bykowinie

data: 14.11.2024 r.

Impreza w ramach Rudzkiej Jesieni Kulturalnej...

DYSKUSYJNY KLUB KSIĄŻKI – DIALOG

data: 15.11.2024 r.

Dyskusja o książce „Panna Kim wie”...


Zapraszamy wszystkich do zapoznania się z planem imprez na listopad 2024 r. (PDF) (1,43 MB) Miejskiej Biblioteki Publicznej w Rudzie Śląskiej, jak i do u­cze­stni­ctwa w imprezach or­ga­ni­zo­wa­nych przez
MBP w Rudzie Śląskiej.

Zakres działań

Logo Fermata
§1

Fermata Godula jest galerią dyskusyjną działającą w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Rudzie Śląskiej.

§2

Galeria Dyskusyjna Fermata Godula nie posiada charakteru politycznego.

§3

Celem Galerii jest promocja wartości związanych z patronem, wielkim Górnoślązakiem Karolem Godulą, a także szerzenie wiedzy o kulturze, historii i gospodarce Śląska.

§4

Galeria cele może osiągać poprzez organizację wystaw, spotkań, konferencji, działalności wy­da­wni­czej, a także imprez związanych z realizacją swoich celów, które jednocześnie wzbogacają zadania statutowe Miejskiej Biblioteki Publicznej w Rudzie Śląskiej.

§5

Uczestnikiem może być osoba fizyczna, która wyrazi chęć działania na rzecz realizacji celów Galerii.

§7

Uczestnicy mogą brać bierny i czynny udział w działaniach Galerii poprzez włączanie się nie tylko
w poszczególne działania, ale również i przy tworzeniu ramowych planów działania Galerii.

§8

Poczynania Galerii koordynuje Dyrektor, bądź oddelegowany przez niego pracownik Biblioteki.

§9

W sprawach spornych należy się odnosić do postanowień Dyrektora MBP w Rudzie Śląskiej.


Archiwum spotkań

Czy
wiesz,
że

Czy
wiesz,
że

Czy
wiesz,
że

Czy
wiesz,
że

Czy
wiesz,
że

Czy
wiesz,
że

Karol Godula
geniusz z Rudy

portret - Piotr Pilawa

Jak podają źródła Karol Godula urodził się 8 listopada 1781 r. w Makoszowach (obecna dzielnica Zab­rza). Został ochrzczony w drewnianym kościółku w Przyszowicach, który to kościółek został póź­niej prze­nie­sio­ny do Borowej Wsi, gdzie stoi do dnia dzisiejszego. Rodzicami Karola Goduli byli Józef Go­du­la i Franciszka z domu Hanisz.
Oprócz Karola Godulowie mieli jeszcze jednego młodszego syna Ernesta i trzy starsze córki – Ma­rin­nę, Joannę i Franciszkę. Najstarsza siostra Marianna wyszła za mąż za szlachcica Lengsfelda z Kęt, Joanna poślubiła Ferdynanda Gottwalda z Raciborza, Franciszka wzięła sobie za męża Johana Neu­ve­ry­ta z Frysztatu. Natomiast najmłodszy Ernest do końca życia pozostał bezżenny.
Pod względem parafialnym miejscowość, w której się urodził należała do Przyszowic, gdzie również mieściła się szkoła ludowa, do której do 1792 r uczęszczał Karol Godula. W roku następnym młody Karol przeniósł się do znamienitej szkoły przy klasztorze cystersów w Rudach Raciborskich.
Swoje późniejsze wykształcenie uzupełniał w szkole średniej w Opawie, gdzie prawdopodobnie u­koń­czył klasę piątą.
Od roku 1801 Karol Godula podjął pracę zawodową u hrabiego Karola Franciszka von Ballestrema,
a w roku 1809 został rządcą całego majoratu (niepodzielnego majątku), w skład którego wchodziły Pławniowice, Ruda i Biskupice.
W roku 1815 hrabia Karol Franciszek von Ballestrem major Królewskiej Armii Pruskiej wystawił akt da­ro­wiz­ny, w którym dał swemu zarządcy 28 z łącznej sumy 128 udziałów huty cynku „Karol” w Rudzie (Śląskiej). Pomysłodawcą i główną siłą sprawczą projektu był właśnie Karol Godula. Po kolejnej prze­bu­do­wie w roku 1825 cynkownia stała się największym i najnowocześniejszym zakładem tego typu
w Europie. Ówcześnie cynkownię okrzyknięto ósmym cudem świata, a Godulę zaczęto określać jako człowieka niesamowitego.
Udziały w cynkowni „Karol” stały się zaczątkiem fortuny Karola Goduli.
Chcąc posiadać niezależne źródła rudy cynku dla cynkowni „Karol” Godula do spółki, z właścicielem fol­war­ku Miechowice Franciszkiem Aresinem, uruchomił kopalnię galmanu „Maria”. W roku 1826 zakupił zbankrutowane majątki Szombierki (dzisiejsza dzielnica Bytomia) i Orzegów (dzisiejszy teren dzielnic Rudy Śląskiej – Orzegowa, Goduli i Chebzia) i przejął w dzierżawę Rudę i Biskupice (dzisiejsza dziel­ni­ca Zab­rza). W tym czasie rozwiązał swój stosunek służbowy z Ballestremem, pozostając jednak nadal doradcą gospodarczym swojego dotychczasowego pracodawcy. Dążąc do stworzenia kompleksu prze­my­sło­we­go, chciał posiadać wszystkie kopalnie w okolicy wraz z gruntami. Dlatego też w roku 1840 nabył dobra Bobrek (dzisiejsza dzielnica Bytomia), a w roku 1848 kupił wieś Bujaków (obecnie część Mikołowa), przejmując lub wykupując huty i kopalnie leżące na ich terenach.
Karol Godula zmarł na chorobę nerek 6 lipca 1848 roku we Wrocławiu w hotelu „Pod Złotą Gęsią”
(w hotelu tym często się zatrzymywał goszczą w stolicy Śląska w interesach).
Został pochowany na wrocławskim cmentarzu św. Wojciecha. Po wybudowaniu przez spad­ko­bier­czy­nię Goduli kościoła p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Szombierkach, prochy jego zostały prze­wie­zio­ne dnia 2 września 1909 r. i złożone w podziemiach świątyni. Karol Godula całe swoje życie poś­wię­cił pracy. Nie obce były mu nowinki techniczne, które wprowadzał nie tylko w hutnictwie, górnictwie, ale i w rolnictwie. Był mistrzem w zarządzaniu i operowaniu kapitałem, który często lokował w listach zas­ta­wny­ch oraz w hipotekach, co pomagało mu bardzo przy wykupie upadających majątków ziem­skich i zakładów przemysłowych.
Sam zbudował imperium przemysłowe, którego inwentaryzacja zajęła 298 prawnikom pół miesiąca cza­su. Wielkość tego majątku szacowana była różnie. Najbardziej prawdopodobną wielkością jest su­ma 2 miliony talarów. Jak podaje Jan. S. Dworak, jeden z biografów Goduli, o masie spadku prze­my­sło­w­ca z Rudy można się przekonać porównując go z globalną sumą budżetu ówczesnego państwa prus­kie­go. Stosunek ten wynosił 1,59 : 100. Zatem współczesna symulacja wielkości tegoż majątku
w oparciu o budżet dzisiejszych Niemiec zawierałaby się w sumie ok. 50 mld $. Generalnie na majątek Karola Goduli składało się 19 kopalń galmanu, 40 kopalń węgla kamiennego, 3 huty cynku, udziały
w in­ny­ch zakładach górniczo-hutniczych, majątki ziemskie: Szombierki, Orzegów, Bujaków, , Bobrek
i Paniowy. Prawie cały swój majątek Karol Godula zapisał sześcioletniej wówczas półsierocie Joannie Gryczik. Joasia będąc prostą dziewczyną z ludu, pochodziła z Poremby (dzisiejsze Zabrze).
W roku 1858 otrzymała z rąk króla pruskiego Fryderyka Wilhelma IV tytuł szlachecki i nazwisko Gry­czik von Schomberg-Godulla. W tymże roku Johanna poślubiła Reischgrafa Hansa Ulryka von Schaff­gots­cha. W ciągu swego życia pomnożyła ona odziedziczony majątek razy siedem, angażując się
w sze­reg przedsięwzięć ekonomicznych i społecznych, stając się godną następczynią Karola Goduli.
Król cynku. Król węgla. Geniusz. Pionier cywilizacji. Dżingis Chan pieniądza. Diabeł z Rudy, Śląski Fau­st. Itp. To tylko niektóre określenia opisujące „króla” z Rudy. Potrzebował pół wieku aby zbudować jed­no z największych imperiów przemysłowo-finansowych w ówczesnych Niemczech. Doskonały or­ga­ni­za­tor, innowator, przedsiębiorca, a przede wszystkim wizjoner. Człowiek, który położył podwaliny pod cały górnośląski przemysł. Pionier przeobrażeń industrialnych w Europie. Był wzorem do naś­la­do­wa­nia, a jednocześnie poruszał wyobraźnię artystów. Człowiek, który przeszedł do legendy. O­ka­zjo­nal­nie pojawiał się w wierszach, opowiadaniach, obrazach, czy nawet witrażu. Był bohaterem kilku po­wie­ś­ci. Bibliografia o jego osobie przekracza liczbę 200 opracowań. Z wszystkich górnośląskich po­ten­ta­tów przemysłowych przyczynił się najbardziej do budowy wspaniałej potęgi technicznej i cy­wi­li­za­cyj­nej Górnego Śląska. Był jednym z filarów rozwoju gospodarczego Europy, jej dzisiejszego dob­ro­by­tu. Bez takich osób historia XIX i XX wieku potoczyłaby się w całkiem innym kierunku.

Krystian Gałuszka

Karol Godula bibliografia - PDF (674 KB),
Kalendarium Godulowe - PDF (400 KB)

bip



Archiwalny BIP

Galeria

Godula Fermata 1 Pałac schaffgotchów w Cieplicach Pałac w Szombierkach ze zb A Dunckera
1. Pałac Schaffgotchów w Cieplicach, 2. Pałac Karola Goduli w Szombierkach ze zbiorów A. Dunckera.

godula fermata 2 Portret Karola Goduli  - Piotr Pilawa Załozenie parkowe Kopice Płyta nagrobna w kościele w szombierkach
1. Portret Karola Goduli - autor: Piotr Pilawa, 2. Załozenie parkowe Kopice, 3. Płyta nagrobna w kościele w Szombierkach.

Godula Fermata 3 Złote Gody Johanna i Hans Ulrich Złote Gody okładka Złote Gody strona tytułowa
1. Złote Gody - Johanna i Hans Ulrich, 2. Złote Gody - okładka, 3. Złote Gody strona - tytułowa.