Start > Pasje > Działania animacyjne > Fermata Godula
dla dobra naszego stąd ale i stamtąd
aby coraz głośniej i dumniej niosła się w kosmos
wieść o pięknej pracy i magicznej śmierci
karola goduli króla cynku diabła z rudy
śląskiego fausta i ślaskiego kopciuszka -
jego przybranej córki i wszystkich jego sukcesorów
do których każdy ma możliwość się zaliczyć
do których my się zaliczamy
pod warunkiem świadomości światła pod powiekami
które jest otwarte na cały świat
ale nade wszystko wie że źródło
prowadzi ze starożytnej góry ślęży
przez książęce grody
krainy która przez stulecia
stąpa w poprzek języków i państw
będąc zarazem ich skarbem i dumą
będąc kotwicą trzymającą nas
wśród szalonych nawałnic
którzy przybyliśmy z historii
albo tylko zza rzeki
pochylonych w znoju
i co tu dużo gadać
w solidnej robocie
bo inaczej nie można
bo po pierwsze śląsk
i już na zawsze
Aktualności:
data: 14.11.2024 r.
Impreza w ramach Rudzkiej Jesieni Kulturalnej...
DYSKUSYJNY KLUB KSIĄŻKI – DIALOG
data: 15.11.2024 r.
Dyskusja o książce „Panna Kim wie”...
Zapraszamy wszystkich do zapoznania się z planem imprez na listopad 2024 r. (PDF) (1,43 MB) Miejskiej Biblioteki Publicznej w Rudzie Śląskiej, jak i do uczestnictwa w imprezach organizowanych przez
MBP w Rudzie Śląskiej.
§1
Fermata Godula jest galerią dyskusyjną działającą w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Rudzie Śląskiej.
§2
Galeria Dyskusyjna Fermata Godula nie posiada charakteru politycznego.
§3
Celem Galerii jest promocja wartości związanych z patronem, wielkim Górnoślązakiem Karolem Godulą, a także szerzenie wiedzy o kulturze, historii i gospodarce Śląska.
§4
Galeria cele może osiągać poprzez organizację wystaw, spotkań, konferencji, działalności wydawniczej, a także imprez związanych z realizacją swoich celów, które jednocześnie wzbogacają zadania statutowe Miejskiej Biblioteki Publicznej w Rudzie Śląskiej.
§5
Uczestnikiem może być osoba fizyczna, która wyrazi chęć działania na rzecz realizacji celów Galerii.
§7
Uczestnicy mogą brać bierny i czynny udział w działaniach Galerii poprzez włączanie się nie tylko
w poszczególne działania, ale również i przy tworzeniu ramowych planów działania Galerii.
§8
Poczynania Galerii koordynuje Dyrektor, bądź oddelegowany przez niego pracownik Biblioteki.
§9
W sprawach spornych należy się odnosić do postanowień Dyrektora MBP w Rudzie Śląskiej.
Archiwum spotkań
Czy
wiesz,
że
Czy
wiesz,
że
Czy
wiesz,
że
Czy
wiesz,
że
Czy
wiesz,
że
Czy
wiesz,
że
Mediateka MBP w swoich zbiorach do wypożyczania posiada:
AudioBooków: 6214
Muzyki na CD: 4357
Muzyki na DVD: 594
Muzyki na Blu Ray: 119
Filmów na DVD: 3973
Filmów na Blu Ray: 305
Gier na PS3: 90
Gry PS4: 69
Jak podają źródła Karol Godula urodził się 8 listopada 1781 r. w Makoszowach (obecna dzielnica Zabrza). Został ochrzczony w drewnianym kościółku w Przyszowicach, który to kościółek został później przeniesiony do Borowej Wsi, gdzie stoi do dnia dzisiejszego.
Rodzicami Karola Goduli byli Józef Godula i Franciszka z domu Hanisz.
Oprócz Karola Godulowie mieli jeszcze jednego młodszego syna Ernesta i trzy starsze córki – Marinnę, Joannę i Franciszkę. Najstarsza siostra Marianna wyszła za mąż za szlachcica Lengsfelda z Kęt, Joanna poślubiła Ferdynanda Gottwalda z Raciborza, Franciszka wzięła sobie za męża Johana Neuveryta z Frysztatu. Natomiast najmłodszy Ernest do końca życia pozostał bezżenny.
Pod względem parafialnym miejscowość, w której się urodził należała do Przyszowic, gdzie również mieściła się szkoła ludowa, do której do 1792 r uczęszczał Karol Godula. W roku następnym młody Karol przeniósł się do znamienitej szkoły przy klasztorze cystersów w Rudach Raciborskich.
Swoje późniejsze wykształcenie uzupełniał w szkole średniej w Opawie, gdzie prawdopodobnie ukończył klasę piątą.
Od roku 1801 Karol Godula podjął pracę zawodową u hrabiego Karola Franciszka von Ballestrema,
a w roku 1809 został rządcą całego majoratu (niepodzielnego majątku), w skład którego wchodziły Pławniowice, Ruda i Biskupice.
W roku 1815 hrabia Karol Franciszek von Ballestrem major Królewskiej Armii Pruskiej wystawił akt darowizny, w którym dał swemu zarządcy 28 z łącznej sumy 128 udziałów huty cynku „Karol” w Rudzie (Śląskiej). Pomysłodawcą i główną siłą sprawczą projektu był właśnie Karol Godula. Po kolejnej przebudowie w roku 1825 cynkownia stała się największym i najnowocześniejszym zakładem tego typu
w Europie. Ówcześnie cynkownię okrzyknięto ósmym cudem świata, a Godulę zaczęto określać jako człowieka niesamowitego.
Udziały w cynkowni „Karol” stały się zaczątkiem fortuny Karola Goduli.
Chcąc posiadać niezależne źródła rudy cynku dla cynkowni „Karol” Godula do spółki, z właścicielem folwarku Miechowice Franciszkiem Aresinem, uruchomił kopalnię galmanu „Maria”. W roku 1826 zakupił zbankrutowane majątki Szombierki (dzisiejsza dzielnica Bytomia) i Orzegów (dzisiejszy teren dzielnic Rudy Śląskiej – Orzegowa, Goduli i Chebzia) i przejął w dzierżawę Rudę i Biskupice (dzisiejsza dzielnica Zabrza). W tym czasie rozwiązał swój stosunek służbowy z Ballestremem, pozostając jednak nadal doradcą gospodarczym swojego dotychczasowego pracodawcy. Dążąc do stworzenia kompleksu przemysłowego, chciał posiadać wszystkie kopalnie w okolicy wraz z gruntami. Dlatego też w roku 1840 nabył dobra Bobrek (dzisiejsza dzielnica Bytomia), a w roku 1848 kupił wieś Bujaków (obecnie część Mikołowa), przejmując lub wykupując huty i kopalnie leżące na ich terenach.
Karol Godula zmarł na chorobę nerek 6 lipca 1848 roku we Wrocławiu w hotelu „Pod Złotą Gęsią”
(w hotelu tym często się zatrzymywał goszczą w stolicy Śląska w interesach).
Został pochowany na wrocławskim cmentarzu św. Wojciecha. Po wybudowaniu przez spadkobierczynię Goduli kościoła p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Szombierkach, prochy jego zostały przewiezione dnia 2 września 1909 r. i złożone w podziemiach świątyni.
Karol Godula całe swoje życie poświęcił pracy. Nie obce były mu nowinki techniczne, które wprowadzał nie tylko w hutnictwie, górnictwie, ale i w rolnictwie. Był mistrzem w zarządzaniu i operowaniu kapitałem, który często lokował w listach zastawnych oraz w hipotekach, co pomagało mu bardzo przy wykupie upadających majątków ziemskich i zakładów przemysłowych.
Sam zbudował imperium przemysłowe, którego inwentaryzacja zajęła 298 prawnikom pół miesiąca czasu. Wielkość tego majątku szacowana była różnie. Najbardziej prawdopodobną wielkością jest suma 2 miliony talarów. Jak podaje Jan. S. Dworak, jeden z biografów Goduli, o masie spadku przemysłowca z Rudy można się przekonać porównując go z globalną sumą budżetu ówczesnego państwa pruskiego. Stosunek ten wynosił 1,59 : 100. Zatem współczesna symulacja wielkości tegoż majątku
w oparciu o budżet dzisiejszych Niemiec zawierałaby się w sumie ok. 50 mld $. Generalnie na majątek Karola Goduli składało się 19 kopalń galmanu, 40 kopalń węgla kamiennego, 3 huty cynku, udziały
w innych zakładach górniczo-hutniczych, majątki ziemskie: Szombierki, Orzegów, Bujaków, , Bobrek
i Paniowy.
Prawie cały swój majątek Karol Godula zapisał sześcioletniej wówczas półsierocie Joannie Gryczik. Joasia będąc prostą dziewczyną z ludu, pochodziła z Poremby (dzisiejsze Zabrze).
W roku 1858 otrzymała z rąk króla pruskiego Fryderyka Wilhelma IV tytuł szlachecki i nazwisko Gryczik von Schomberg-Godulla. W tymże roku Johanna poślubiła Reischgrafa Hansa Ulryka von Schaffgotscha. W ciągu swego życia pomnożyła ona odziedziczony majątek razy siedem, angażując się
w szereg przedsięwzięć ekonomicznych i społecznych, stając się godną następczynią Karola Goduli.
Król cynku. Król węgla. Geniusz. Pionier cywilizacji. Dżingis Chan pieniądza. Diabeł z Rudy, Śląski Faust. Itp. To tylko niektóre określenia opisujące „króla” z Rudy. Potrzebował pół wieku aby zbudować jedno z największych imperiów przemysłowo-finansowych w ówczesnych Niemczech. Doskonały organizator, innowator, przedsiębiorca, a przede wszystkim wizjoner. Człowiek, który położył podwaliny pod cały górnośląski przemysł. Pionier przeobrażeń industrialnych w Europie. Był wzorem do naśladowania, a jednocześnie poruszał wyobraźnię artystów. Człowiek, który przeszedł do legendy. Okazjonalnie pojawiał się w wierszach, opowiadaniach, obrazach, czy nawet witrażu. Był bohaterem kilku powieści. Bibliografia o jego osobie przekracza liczbę 200 opracowań. Z wszystkich górnośląskich potentatów przemysłowych przyczynił się najbardziej do budowy wspaniałej potęgi technicznej i cywilizacyjnej Górnego Śląska. Był jednym z filarów rozwoju gospodarczego Europy, jej dzisiejszego dobrobytu. Bez takich osób historia XIX i XX wieku potoczyłaby się w całkiem innym kierunku.
Krystian Gałuszka
Karol Godula bibliografia - PDF (674 KB),
Kalendarium Godulowe - PDF (400 KB)
1. Pałac Schaffgotchów w Cieplicach, 2. Pałac Karola Goduli w Szombierkach ze zbiorów A. Dunckera.
1. Portret Karola Goduli - autor: Piotr Pilawa, 2. Załozenie parkowe Kopice, 3. Płyta nagrobna w kościele w Szombierkach.
1. Złote Gody - Johanna i Hans Ulrich, 2. Złote Gody - okładka, 3. Złote Gody strona - tytułowa.